Lasy "podmiejskie"

Las to nie tylko miejsce rekreacji i wypoczynku, ale miejsce pracy i jedna z gałęzi gospodarki krajowej. Jak leśnicy łączą te wszystkie funkcje lasu we współczesnym świecie? Polska przyroda pokazuje, że całkiem nieźle…

Toruń położony jest wśród lasów, które zajmują 24 proc. powierzchni administracyjnej miasta. W większości są to lasy państwowe. Kompleks leśny od wchodu i południa Torunia, to lasy Nadleśnictwa Dobrzejewice, położone w dzielnicy Bielawy i Na skarpie.

Nadleśnictwo Dobrzejewice jest jednym z 27 nadleśnictw nadzorowanych przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Toruniu. Ciągnie się od Torunia po Włocławek i przylega do samej Wisły na jej prawym brzegu. Teren nadleśnictwa to głównie wydmowe, piaszczyste siedliska borowe gdzie najlepsze warunki do życia i rozwoju znajduje sosna.

Dobrzejewickie lasy to miejsce wypoczynku i rekreacji, szczególnie dla mieszkańców Torunia i okolic.

W lesie można zbierać jagody, a w sezonie jesiennym grzyby. Dlatego leśnicy przygotowali kilka miejsc postoju pojazdów dla mobilnych turystów. Na nich można bezpiecznie i zgodnie z prawem pozostawić samochód, by dalej ruszyć w las na nogach. Udostępniono las pod inwestycje w postaci ścieżek rowerowych takich np. relacji Złotoria – Osiek.

W ramach budżetu obywatelskiego, w 2017 roku, został przygotowany dla torunian kompleks do odpoczynku w lesie. Sześć kilometrów ścieżek pieszych, biegowych i rowerowych wraz z małą infrastrukturą taką jak ławki, kosze oraz siłownią zewnętrzną. Tak udostępniony las znajduje się tuż przy rondzie Olimpijczyków w Toruniu, gdzie mieści się pętla tramwajowa. Dla miejskich turystów, znajduje się też parking na samochody oraz wiata piknikowa. Tu zlokalizowana jest też nowoczesna szkółka leśna Bielawy.

Szkółka Bielawy mieszcząca się w Toruniu, to jedyna szkółka kontenerowa w województwie kujawsko-pomorskim. Ewenement wśród leśnych szkółek w regionie. Szkółka wyspecjalizowała się w produkcji sadzonek drzew z zakrytym systemem korzeniowym, w tzw. kontenerach i hoduje 7 mln sztuk sadzonek rocznie. Większość czynności została tu zmechanizowana, a ciężka polowa praca zastąpiona pracą ergonomiczną w dogodnych warunkach socjalnych. Zamknięty obieg wody (woda jest pobierana z opadów i wykorzystywana do zraszania sadzonek), minimalizacja stosowanych środków chemicznych, kontrolowane zużycie nawozów i energii czyni szkółkę wybitnie ekologiczną.

Las jest motorem inwestycji i rozwoju innowacyjnych technologii. Szkółki leśnej Bielawy stała się marką i wizerunkiem współczesnego leśnictwa w Polsce. Kontenerowa sadzonka sosny wykorzystywana jest głównie do „zadań specjalnych”: odnowień i zalesień szczególnie trudnych terenów, na przykład po klęskach żywiołowych. Każde wycięte fragmenty lasu w Polsce zostają zawsze obsadzane nowym pokoleniem, tak by las trwał.

Lasy w Polsce są ogólnodostępne, a korzystanie z nich – nieodpłatne. Dzięki codziennej pracy leśników, lasów w naszym kraju ciągle przybywa. Racjonalne łączenie funkcji społecznych lasu z odpowiedzialnością za dostarczenie surowca drzewnego dla gospodarki to podstawy zrównoważonej gospodarki leśnej.

Lasy w Polsce w 78 proc. stanowią własność państwową (Lasy Państwowe).

Obecnie powierzchnia lasów w Polsce wynosi ponad 9,2 mln ha, co odpowiada lesistości 29,6 proc. (30,8 proc. w stosunku do powierzchni lądowej). Jest zbliżona do przeciętnej lesistości świata, Europy (bez Rosji) oraz Ameryki Północnej.

Zapas drewna ,,na pniu” polskich lasów wyróżnia nasz kraj spośród państw europejskich.

Przeciętna zasobność lasów Europy wynosi 163 m3/ha. W Polsce średnia zasobność lasów wynosi 269 m3/ha (z uwzględnieniem gruntów związanych z gospodarką leśną).

Lasy Państwowe realizują politykę Państwa w tematyce ochrony zasobów przyrodniczych oraz w wymiarze gospodarczym - dostarczają drewna na potrzeby krajowe (zapewniają 90 % tego surowca).

Program działania ujęty jest w Planach Urządzenia Lasu, sporządzanych dla poszczególnych nadleśnictw na każde kolejne 10 lat. Jest to dokument planistyczny, który wykonują przyrodnicy i geodeci z firmy zewnętrznej. Dokładnie inwentaryzują zasoby leśne i oceniają stan lasu.

Takie gospodarcze plany obowiązują od polowy XIX wieku. Dzięki nim, polskie leśnictwo oparte jest na zrównoważonym rozwoju, bez względu na zmiany polityczne czy chwilowe zachcianki i mody.

Plany urządzenia lasu, po konsultacjach z udziałem społeczeństwa, są zatwierdzane decyzją Ministra Środowiska. Każda wycinka w Lasach Państwowych jest planowym zabiegiem. Nigdy nie można wyciąć więcej drzew niż wyliczono i zaaprobowano w tym dokumencie.

Drewno to polski, ekologiczny przebój.

-Przemysł drzewny wytwarza 2,5 proc. PKB. Zatrudnia w Polsce 350 tys. pracowników bezpośrednio w tysiącach przedsiębiorstw. Co najmniej drugie tyle pracowników ma zatrudnienie w branżach powiązanych, np. w firmach transportowych, u producentów maszyn i urządzeń do przetwórstwa drewna, u partnerów handlowych itd. Liczba samych zakładów meblarskich sięga 20 tys. Polska jest drugim na świecie producentem mebli, trzecim dostawcą stolarki budowlanej (okien, drzwi, podłóg), pierwszym producentem płyt drewnopochodnych oraz drugim producentem opakowań drewnianych, należy do pierwszej dziesiątki producentów tarcicy - tak charakteryzuje tę branżę Rafał Szefler, dyrektor Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego na łamach portalu e-drewno.pl w połowie 2020 roku.

O ojczystą przyrodę trzeba dbać i robią to leśnicy.

Realizując zasady zrównoważonej, proekologicznej gospodarki osiągają efekt wielkoobszarowej ochrony przyrody. Na terenach zarządzanych przez Lasy Państwowe znajduje się większość form ochrony przyrody w Polsce.

W Nadleśnictwie Dobrzejewice wśród gatunków chronionych gniazduje m.in. bielik, bytuje wilk, bóbr. Ponadto żyje liczna populacja łosia. Teren ten jest cenny przyrodniczo na skale europejską o czym świadczą utworzone tu obszary sieci Natura 2000. Lasy ochronne w których obowiązują szczególne zasady gospodarowania, obejmują ponad 50 proc. drzewostanów Nadleśnictwa. Duża część wchodzi także w skład obszarów chronionego krajobrazu. Ponad 13 tysięcy hektarów z obszaru leśnego Nadleśnictwa to zabezpieczenie klimatyczne i krajobrazowe lewobrzeżnego uzdrowiska Ciechocinek.

Proekologiczny model gospodarki leśnej wiąże się z podejmowaniem wyborów nie zawsze uzasadnionych ekonomicznie.

Lasy Państwowe prowadzą działalność na zasadzie samodzielności finansowej i pokrywają koszty działalności z własnych przychodów, w tym także koszty szeroko pojętej ochrony przyrody. Obywatele jak dotąd, nie dźwigają obciążeń związanych z ochroną przyrody. To Lasy Państwowe prowadzą i finansują szereg programów ochrony oraz restytucji zagrożonych gatunków flory i fauny. W trosce o przyszłe pokolenia walczą z negatywnymi skutkami zmian klimatu, m.in. poprzez programy retencji wody w lasach. Tym samym leśnicy chronią nie tylko lasy przed suszami, ale także powiększają krajowe zasoby wody, które mają swój udział w skutecznej ochronie przeciwpożarowej lasów.

Lasy Nadleśnictwa Dobrzejewice są w najwyższej, najbardziej „palnej” kategorii zagrożenia pożarowego. Dlatego Nadleśnictwo posiada rozbudowany, profesjonalny system ochrony przeciwpożarowej lasu: zmodernizowane dostrzegalnie pożarowe, nowoczesny punkt alarmowo-dyspozycyjny, własne samochody gaśnicze. Finansują lotnicze gaszenie pożarów lasu.

Sąsiedztwo miasta Torunia, silna penetracja ludności sprzyja częstotliwości powstawania pożarów lasów na tym terenie.

Niestety, nadal większość pożarów powstaje z nieostrożności człowieka i umyślnych podpaleń lasu.

- Leśnik dba o bioróżnorodność, zachowanie gatunków, zdrowie i stabilność lasów. Dowodem ich wielowiekowej pracy może być istnienie lasów, stan polskiej przyrody na tle innych krajów europejskich jak i silna pozycja krajowej gospodarki drewnem - mówi szef jednostki Paweł Nas, Nadleśniczy Nadleśnictwa Dobrzejewice.