Pewnie wielu z Was spotkało się w lesie ze stojącymi słupkami oznaczonymi cyframi i zastanawiało się co to jest i do czego służy?
Otóż odpowiadamy - to są słupki oddziałowe.

Las podzielony jest na prostokąty. Leśnicy nazywają je oddziałami. Każdy ten kawałek lasu ma swój unikalny numer, po którym możemy go rozpoznać. W terenie oznaczone są poprzez słupki kamienne umieszczone w oddziale położonym od strony północno-wschodniej skrzyżowania linii naszego „prostokąta" (numeracja oddziałów zaczyna się od północnego wschodu).

Te linie leśnicy nazywają liniami ostępowymi w kierunku wschód-zachód i liniami oddziałowymi które biegną najczęściej prostopadle do linii ostępowych w kierunku północ-południe. Te linie to przecinki, przesieki, drogi czyli fragmenty pozbawione lasu. Na nizinach taki „prostokąt" - oddział ma przeważnie 10-35 ha.

Słupki wkopane są w ten sposób, że wpisane na nich numery „patrzą" na oddział które to oznaczenie prezentują.

• Krawędź słupka pomiędzy dwoma najniższymi numerami na słupku wskazuje kierunek północny. 

• Ponadto pamiętając o zasadzie numeracji od północnego wschodu natrafiając na kolejne słupki i odczytując ich numery można w przybliżeniu określić kierunek w jakim się poruszamy.

• Gdy odszukamy w terenie skrzyżowanie linii i słupek oddziałowy z numerami, to także odszukamy szybko na mapie punkt w którym się znajdujemy.

• Jeśli na słupku znajduje się mniej niż cztery numery, znaczy to że nieopisana strona słupka „patrzy" na grunty nie będące z zarządzie Lasów Państwowych.

Jak te informacje mogą się przydać zwykłemu śmiertelnikowi. Także do orientacji w terenie. Ale co jeśli takiej leśnej mapy nie posiadamy?

W dobie powszechnej informatyzacji, większość z nas posiada telefon komórkowy z dostępem do internetu. W sieci można znaleźć szereg szczegółowych map, nawet tych typowo turystycznych z naniesionymi numerami oddziałów.

Proponujemy jednak przygotować się do wyprawy do lasu i wydrukować przybliżony teren naszych leśnych wojaży. Z zasięgiem w lesie bywa bowiem różnie…

Niezwykle szczegółową leśną bazą danych mapowych, bez względu na formę własności jest nowo powstały, pilotażowy portal: Bank Danych o Lasach. Oprócz pomocnych interaktywnych map, znajdziemy tam także informację o obszarach, obiektach chronionych, zabytkach oraz zestawienia, publikacje itd!

Chcesz wiedziesz więcej?

Na mapach leśnych znajdują się także opisy – ułamki z małymi literami oraz powierzchnią. Są to wydzielenia - najmniejsze a zarazem najważniejsze fragmenty lasu. Jest to powierzchnia leśna jednorodna pod względem siedliska, składu gatunkowego, wieku drzewostanu i innych cech, na której wykonujemy ściśle określone zabiegi gospodarcze np. trzebieże, sadzenie dolnej warstwy drzew lub krzewów.

Opisany przez nas i widoczny na leśnych mapach system linii i powierzchni to tzw. ład przestrzenny lasu nazywany podziałem powierzchniowym. Po co tak systematyzować las? Nie tylko dla orientacji w terenie! Taki „porządek" służy leśnikom dla lepszego gospodarowania. Linie zapewniają swobodny dostęp do każdego drzewostanu w celu wykonania zabiegów pielęgnacyjnych bez obawy narażenia sąsiedztwa na straty. Zapewniają także określony porządek z punktu widzenia administracyjnego, realizowania zadań gospodarczych. Jednak przede wszystkim zapewniają trwałość lasu poprzez uszeregowanie systematycznego i szczegółowo zaplanowanego stosowania kierunku cięć, przeciwnego do kierunku wiatrów. Przy wykonaniu zrębu odsłania się bowiem ścianę wschodnią, nie narażoną na ujemne działanie wiatru. W ten sposób powstaje ostępowy system ochrony, w którym drzewostany nawzajem się osłaniają – kolejne zakładane uprawy (nowy, młody las) tworzą niejako pochylnie dla panujących w Polsce zachodnich wiatrów.

Wiatr ślizga się po koronach drzew, nie wyrządzając szkód w lesie.

Skomplikowane? Nie, ale jak widać ... nic w lesie nie dzieje się bez przyczyny.