Wędrując po lesie często obserwujemy drzewostan, jego walory, zróżnicowanie pod kątem gatunkowym, a także wieku. Aby las mógł stać się okazałym starodrzewem, który możemy podziwiać, musi przejść przez wszystkie etapy swojego życia. Nazywamy to fazami rozwojowymi drzewostanu.

Jakie wyróżniamy fazy rozwojowe?

Dla wyróżnienia faz rozwojowych przyjmuje się kryteria biologiczne i gospodarcze. Drzewa leśne odznaczają się znaną długowiecznością dlatego uformowane z nich drzewostany przechodzą w miarę upływu lat przez szereg charakterystycznych etapów. Poszczególne, następujące po sobie fazy rozwojowe rozróżnia się i oddziela głównie na podstawie kryteriów ekologicznych.

• Uprawa lub nalot. Uprawa pochodzi z odnowienia sztucznego siewem lub sadzeniem, a nalot z odnowienia naturalnego – samosiewem. Ta wstępna faza powstawania lub odradzania się drzewostanu trwa od momentu skiełkowania nasion lub posadzenia sadzonek do chwili zetknięcia się koron drzew, czyli do nastąpienia zwarcia. Tempo wzrostu na wysokość poszczególnych osobników i gatunków ma w tej fazie olbrzymie i decydujące znaczenie. Umożliwia drzewom utrzymanie się przy życiu w walce z konkurencyjną roślinnością zielną i krzewiastą.
• Młodnik lub podrost. Młodnik, pochodzący z odnowienia sztucznego na powierzchni otwartej i podrost, powstały z odnowienia naturalnego pod okapem drzewostanu to pierwsza, rzeczywista faza rozwojowa drzewostanu, w której poszczególne drzewa wyraźnie oddziałują na siebie, konkurując o światło i przestrzeń życiową nad glebą oraz o wodę i pokarmy w glebie. W wyniku zwarcia koron i całkowitego ocienienia gleby, we wnętrzu młodnika zaczyna kształtować się odrębny fitoklimat. Faza młodnika obejmuje okres od nastąpienia zwarcia drzew w uprawie lub nalocie do momentu, w którym wyraźnie zaczyna się już obumieranie dolnych gałęzi, czyli nasila się proces naturalnego oczyszczania się pni i gałęzi. Najszybciej to zjawisko występuje u gatunków światłożądnych.
• Tyczkowina. Tym mianem określamy drzewostan w wieku około 20-25 lat do około 30-35 lat, którego średnia pierśnica nie przekracza 10 cm. W tej fazie drzewa wykazują bardzo niekorzystny stosunek grubości do wysokości, spowodowany najsilniejszym w okresie młodocianym przyrostem wysokości i znacznie słabszym przyrostem grubości. Pnie drzew charakteryzują się dużą smukłością i są nadmiernie wyciągnięte w pogoni za światłem. Duże zagęszczenie drzew tej  i poprzedniej fazy doprowadza do bardzo charakterystycznej sylwetki drzewa.
• Drągowina. Jest to faza rozwojowa, w której procesy oczyszczania i wydzielania się drzew stopniowo słabną, a drzewostan w wieku od 30 do około 50 lat osiąga średnią pierśnicę w granicach 11-20 cm. W miejsce dotychczasowego szybkiego wzrostu na wysokość wysuwa się stopniowo na pierwszy plan przyrost na grubość. W tej fazie kończy się okres wzmożonego wzrostu na wysokość.
• Drzewostan dojrzewający. Obejmuje on drzewostany w wieku od około 50 do 80 lat, o średniej pierśnicy 21-35 cm. W tej fazie większość drzew zaczyna regularnie kwitnąć i obradzać nasiona. Wysokość drzewostanu jest ustalona i dalszy przyrost na wysokość jest minimalny. Lepsze oświetlenie koron drzew i mniejsza konkurencja osobnicza w glebie prowadzą w tej fazie do wzmocnienia przyrostu grubości. Nazywa się to przyrostem z prześwietlenia.
• Drzewostan dojrzały. Jest to drzewostan w wieku około 80- 100 lat, o średniej pierśnicy 36-50 cm. Nadaje się już do użytkowania rębnego, gdyż osiągnął odpowiednie średnice drzew kulminację przeciętnego przyrostu miąższości. Właśnie największy przyrost przeciętny jest wskaźnikiem największej wydajności produkcyjnej . Drzewostan w tej fazie nie tylko „dojrzał” do użytkowania, ale również wszedł w tzw. Okres odnowienia. Ma to szczególne znaczenie przy odnowieniu naturalnym.
• Starodrzew. Jak sama nazwa wskazuje, jest to drzewostan stary, powyżej 100 lat, o średniej pierśnicy zazwyczaj powyżej 50 cm, który przekroczył już najlepszy wiek do odnowienia i użytkowania. W tej fazie drzewostan traci już stopniowo możliwość przyrostu i zaczyna przejawiać oznaki starzenia się. Tu i ówdzie umierają pojedyncze drzewa, zwarcie stopniowo się rozluźnia. Przyrost na wysokość jest w tej fazie minimalny, także przyrost na grubość maleje. W tej fazie drzewostan zbliża się nieuchronnie w miarę upływu lat do naturalnego kresu swojego istnienia. Granice wiekowe poszczególnych faz rozwojowych niektórych gatunków długowiecznych (np. dębu) lub krótkowiecznych (np. brzozy) mogą różnić się od siebie.