Wydawca treści Wydawca treści

Hodowla lasu

Podstawowym zadaniem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz tworzenie nowych (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.

(Fot. Bogusław Kashyna)Hodowla lasu korzysta z dorobku nauk przyrodniczych, m.in. klimatologii, gleboznawstwa, botaniki czy fizjologii roślin. W pracach hodowlanych leśnicy dążą do dostosowania składu gatunkowego lasu do siedliska. Dzięki temu las jest bardziej odporny na zagrożenia.


Las, jeśli nie powstał w sposób naturalny, jest sadzony przez leśników. Sadzonki hoduje się w szkółkach. Uprawy są poddawane zabiegom pielęgnacyjnym i ochronnym. Mają one stworzyć optymalne warunki wzrostu dla drzew najbardziej pożądanych w składzie gatunkowym rosnącego drzewostanu. Ostatnim elementem hodowli jest wycinka drzew dojrzałych, tak aby możliwe było odnowienie lasu, w sposób optymalny dla wymagań rosnących gatunków drzew.
Przeczytaj więcej na stronie lasy.gov.pl

W Nadleśnictwie Dobrzejewice odnowienia obejmują rocznie ok. 138 ha. Nadleśnictwo bierzemy także udział w programie zwiększania lesistości kraju poprzez pomoc w sporządzaniu planów zalesieniowych dla prywatnych właścicieli gruntów rolnych – z każdym rokiem zalesiają oni coraz większe tereny. W Planie Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa na lata 2004-2013 Nadleśnictwo zalesiło łącznie 257 ha nieprzydatnych rolnictwu gruntów rolnych i nieużytków, a Planie Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa na lata 2014-2023 zakupiło 194,68 ha gruntów leśnych.


Odnowienia możemy podzielić na odnowienia sztuczne, czyli sadzenie sadzonek lub wysiewanie nasion przez człowieka, oraz odnowienia naturalne, czyli zjawisko samoistnego powstania młodego pokolenia drzew pod okapem drzewostanu lub w jego sąsiedztwie.

W Nadleśnictwie Dobrzejewice odnowienia obejmują rocznie ok. 130-140 ha. Corocznie Nadleśnictwo Dobrzejewice pielęgnuje ok. 70 ha gleby w uprawach leśnych. Polega to na wykaszaniu chwastów wśród drzewek. Równocześnie wykonuje się cięcia pielęgnacyjne, które w zależności od wieku drzewostanu mają inny charakter i noszą inną nazwę: czyszczenia wczesne w okresie uprawy, czyszczenia późne w okresie młodnika, trzebieże wczesne w okresie dojrzewania drzewostanu oraz trzebieże późne w okresie dojrzałości drzewostanu.


Czyszczenia wczesne wykonujemy corocznie na obszarze ok. 134 ha, trzebieże (wczesne i późne) – na ok. 1340 ha.


Zasady hodowli lasu
 


Szkółkarstwo

Hodowla lasu obejmuje podstawowe zagadnienia wynikające z zachowania zasady ciągłości i trwałości lasu. Z prawidłową gospodarką hodowlaną ściśle związane jest nasiennictwo i hodowla selekcyjna. Chodzi o to by materiał sadzeniowy był wiadomego pochodzenia i dobrej jakości. Kolejnym etapem jest szkółkarstwo…

Nadleśnictwo Dobrzejewice posiada szkółkę leśną w Gospodarstwie Szkółkarskim Bielawy położoną w kompleksie leśnym obok (fot. Kamila Czajka)toruńskiego osiedla Rubinkowo.  


Szkółka „Bielawy" jest jedyną w regionie kujawsko-pomorskim szkółką leśna wyspecjalizowaną w produkcji sadzonek drzew z zakrytym systemem korzeniowym, w tzw. kontenerach. Uruchomiono ją w 2010 roku, przy wsparciu finansowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz dzięki środkom Funduszu Leśnego.

Szkółka leśna "Bielawy" jest jedyną szkółką na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu produkującą mikoryzowane sadzonki z zakrytym systemem korzeniowym.
Szkółka kontenerowa Bielawy w Nadleśnictwie Dobrzejewice jest w stanie wyprodukować nawet 8 milionów sztuk sadzonek sosny. Zaopatrzona jest w zblokowane tunele foliowe i specjalistyczną linię technologiczną firmy BCC.

(Fot. Bogusław Kashyna)W pełni zautomatyzowana linia do napełniania kaset z substratem i siewu umożliwia precyzyjny wysiew z góry określonej liczby nasion. Przyjęte w tej technologii produkcji sadzonek zblokowane pojemniki (wielodoniczki) swoją konstrukcją w maksymalnym stopniu zabezpieczają przed deformacją systemu korzeniowego (listwy, szczeliny, otwory wentylacyjne), a namioty zapewniają optymalne warunki mikroklimatyczne do rozwoju wysianych sosen. W celu maksymalizacji wykorzystania linii produkcyjnej sadzonki po ok. miesiącu intensywnego wzrostu przenoszone są na zewnętrzne pole zraszania. Namiot wypełniany jest natomiast kolejnymi obsianymi kasetami. Zarówno w tunelu foliowym jak i na polu zraszania, nawożenie i nawadnianie realizowane jest za pomocą ramp deszczujących.


Choć profil produkcji to jednoroczna, mikoryzowana sadzonka sosny pospolitej, szkółka kontenerowa wykorzystywana jest także do produkcji gatunków liściastych i innych iglastych – według potrzeb. Hodowane są tu: dęby, buki, graby, brzozy, lipy, klony, świerki, modrzewie, jodły, bzy, dzikie jabłonie i grusze.


Dlaczego sadzonka kontenerowa?


Obecnie, kontenerowa sadzonka sosny wykorzystywana jest głównie do „zadań specjalnych": odnowień i zalesień szczególnie trudnych terenów, na przykład po klęskach żywiołowych, nie tylko z terenu RDLP w Toruniu. Każda sadzonka jest mikoryzowana, czyli zapewnia się jej wsparcie, sojusznika w postaci grzyba żyjącego w symbiozie z drzewkiem.

Przy produkcji kontenerowej nie bez znaczenia jest ograniczenie stosowania chemii na szkółce oraz tzw. logistyka: uniezależnienie akcji odnowienia lasu od panującej pogody i dynamiki wegetacji (sadzenie wiosenne i jesienne).
Sadzonkę kontenerową warto stosować także ze względów ekonomicznych. Stosowanie sadzonek z zakrytym systemem korzeniowym wpływa na zmniejszenie rozmiaru i kosztów poprawek (zwiększa gwarancję udatności zakładanych upraw w stosunku do sadzonek z odkrytym systemem), daje to możliwość obniżenia ilości sztuk na hektar oraz skraca okres pielęgnacji gleby. Uprawy w Nadleśnictwie Dobrzejewice są tego najlepszym dowodem.